Theo hãng tin Reuters, ông Rex Tillerson vừa bị Tổng thống Mỹ Donald Trump cách chức Ngoại trưởng và sẽ thay thế bởi Giám đốc CIA Mike Pompeo, sau khi ông vừa hoàn tất chuyến công du ở Châu Phi.

Sự ra đi của ông Tillerson đã diễn ra sau nhiều tháng xuất hiện những đồn đoán về sự rạn nứt trong quan hệ giữa ông và Tổng thống Trump. Căng thẳng giữa hai người được cho là đạt mức đỉnh điểm sau khi ông Tillerson gọi ông Trump một “gã ngốc” và đã xem xét từ chức.

Ông Rex Tillerson đã bị cách chức Ngoại trưởng.

Trước đó, ông Tillerson đã cáo buộc Nga đầu độc một gián điệp hai mang người Nga và con gái của ông. Tuy nhiên, phát ngôn viên Nhà Trắng Sarah Sanders không nói rằng Moscow là bên có trách nhiệm. Là người không có kinh nghiệm về ngoại giao và chính trị trước khi nhậm chức, ông Tillerson dường như cũng không được thông báo về việc ông Trump sẽ gặp gỡ với lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un.

Một quan chức cho biết ông Trump làm việc rất ăn ý với ông Pompeo, một cựu nghị sĩ bang Kansas, và muốn ông đảm đường vị trí Ngoại trưởng trước khi Tổng thống Mỹ có cuộc hội đàm với ông Kim cũng như các cuộc đàm phán thương mại khác.

Thực tế, ngay từ tháng 11 năm ngoái nhiều quan chức trong chính quyền Trump đã tiết lộ rằng Nhà Trắng đã chuẩn bị sẵn phương án để thay thế ông Tillerson. Đến tháng 12, ông Tillerson nói rằng Mỹ sẵn sàng đàm phán với Triều Tiên mà không cần điều kiện tiên quyết, trái ngược với những yêu cầu trước đó của Washington rằng Bình Nhưỡng phải từ bỏ vũ khí hạt nhân trước khi thảo luận với Mỹ. Ông Tillerson sau đó đã rút lại tuyên bố này.

Vài tháng trước đó tại Bắc Kinh, ông Tillerson nói với báo giới rằng Mỹ đã liên lạc trực tiếp với Triều Tiên nhưng Bình Nhưỡng không có mong muốn đối thoại. Một ngày sau đó, ông Trump đưa ra tuyên bố ngược lại.

“Tôi đã nói với Rex Tillerson, Ngoại trưởng tuyệt vời của chúng ta, rằng ông ấy đang lãng phí thời gian để đàm phán với Người Tên Lửa”, ông Trump viết trên trang Twitter cá nhân, sử dụng biệt danh ám chỉ lãnh đạo Kim Jong-un.

Đến tháng 6/2017, ông Tillerson kêu gọi Ả Rập Xê út và các nước Vùng Vịnh khác nới lỏng cấm vận với Qatar, quốc gia mà các nước Ả Rập cáo buộc ủng hộ phiến quân Hồi giáo và Iran. Qatar đã gọi các cáo buộc trên là vô căn cứ. Vài tiếng sau, ông Trump gọi Qatar là đất nước tài trợ khủng bố “quy mô lớn”, qua đó ủng hộ hoàn toàn quan điểm của Ả Rập Xê út, UAE, Bahrain và Ai Cập.

Ông Tillerson trở thành quan chức cấp cao mới nhất đã từ chức hoặc bị sa thải kể từ khi ông Trump lên nắm quyền. Những cái tên đáng chú ý bao gồm cố vấn Steve Bannon, cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn, giám đốc FBI James Comey, tham mưu trưởng Nhà Trắng Reince Priebus, bộ trưởng y tế Tom Price, giám đốc truyền thông Hope Hicks và Anthony Scaramucci, cố vấn kinh tế Gary Cohn và phát ngôn viên Sean Spicer.

Trong thời gian giữ chức, ông Tillerson đã không nhận được những đánh giá cao. Đây là thời điểm rất nhiều quan chức đối ngoại nhiều kinh nghiệm của Mỹ từ chức và phần lớn vị trí quan trọng trong Bộ Ngoại giao vẫn chưa được lấp chỗ trống.

Theo Anh Tuấn (lược dịch)

Infonet